نسبت بدهی در صورت‌های مالی یکی از اصطلاحات مورد استفاده برای شرکت‌ها می‌باشد که دارای انواع به‌خصوصی است. یکی از این انواع، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E) نام دارد که نسبت کل بدهی‌ها به حقوق صاحبان سهام است.
در بازار سرمایه به طور معمول اصطلاحاتی رایج است که شناخت آن‌ها برای هر فردی که می‌خواهد در این بازار سرمایه گذاری و فعالیت نماید، ضروری و لازم است. در این مقاله به تعریف نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام و نحوه محاسبه آن می‌پردازیم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
- نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
- فرمول نسبت بدهی
- تفسیر نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
- مزایا و معایب نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (Debt to Equity Ratio) نسبت کل بدهی‌ها به حقوق صاحبان سهام است که با استفاده از آن می‌توان به اطلاعات مالی موثری برای شرکت دست پیدا کرد. اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه نسبت D/E در ترازنامه یک شرکت است. نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام نشان می‌دهد که یک شرکت برای تامین مالی دارایی خود از چه مقدار بدهی نسبت به ارزش سهام صاحبان سهام استفاده می‌کند.
نتیجه حاصل از این نسبت به صورت عدد و یا درصد به دست می‌آید که از آن می‌توان این نتیجه را گرفت که شرکت مورد نظر تا چه میزان از بدهی به عنوان اهرم استفاده می‌کند.
فرمول نسبت بدهی
نحوه محاسبه نسبت بدهی به حقوق مالکانه چندان پیچیده نیست و از یک تقسیم ساده به دست می‌آید. همان‌طور که در تعریف به آن اشاره شد، نسبت Debt to Equity Ratioکه به اختصار D/E شناخته می‌شود، از تقسیم کل بدهی به ارزش کل سهام آن شرکت به دست می‌آید که به شکل زیر تعریف می شود:
به عنوان مثال شرکتی را در نظر بگیرید که میزان کل بدهی خود را 10 میلیارد تومان تخمین زده است و ارزش کل سهام آن 135 میلیارد تومان است. بنابراین نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام برابر خواهد بود با:
10000000000/135000000000= 0.074
به عبارتی نسبت بدهی 7.4% می‌باشد.
تفسیر نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
همان‌طور که گفته شد نسبت بدهی بر پایه یک عدد یا درصد بیان می‌شود. اگر نسبت بدهی به حقوق مالکانه، درصدی بالا داشته باشد به این معنی خواهد بود که این شرکت برای تامین مالی خود از اهرم‌های تهاجمی با ریسک بالا (مثل بهره بردن از وام بانکی)، استفاده کرده است و ملزم به پرداخت هزینه بهره مازاد می‌باشد.
فرض کنید شرکتی در ترازنامه خود 70 میلیارد تومان بدهی کل شرکت را ثبت کرده است و حقوق صاحبان سهام آن برابر با 10 میلیارد تومان است. در این حالت نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام معادل خواهد بود با:
7=70000000000/10000000000 یا به عبارتی برابر با 700% می‌باشد.
با مقایسه 2 مثال گفته شده، می‌توان این برداشت را کرد که شرکت دوم نسبت به شرکت اول با فاصله بسیار زیادی متکی به بدهی‌های خود است و از این طریق تامین مالی انجام می‌دهد و متحمل ریسک زیادی شده است.
مزایا و معایب نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
همان‌طور که گفته شد، شرکت‌های بورسی برای هزینه‌هایشان می‌توانند از دو طریق تامین مالی داشته باشند. روش اول بدهی است که شامل پولی است که باید به همراه بهره، باز پرداخت شود.
روش دوم نیز فروش سهم برای جذب سرمایه است. نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، دارای پیامدهای مثبت و منفی می‌باشد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
مزایای نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام:
- زمانی که صاحبان شرکت از بدهی یا وام برای تامین سرمایه استفاده می‌کنند، در ترکیب سهامداران عمده تغییری ایجاد نمی‌شود و از این رو این بدهی ایجاد شده لطمه‌ای به مالکیت شرکت وارد نمی‌کند.
- تامین مالی شرکت از طریق بدهی این نکته مثبت را به همراه دارد که شرکت فقط موظف به باز پرداخت اصل پول دریافتی است و شرکت مجبور نیست که سود کسب شده شرکت را تقسیم کند و این یکی دیگر از نکات مثبت این موضوع است.
- رفع مشکلات مالی به روش بدهی، پیچیدگی اداری کمتری دارد چرا که ملزم به رعایت قوانین سازمان بورس اوراق بهادار نیست.
- در رفع مشکلات مالی به روش بدهی، شرکت نیازی به اطلاع‌رسانی عمومی ندارد در صورتی که برای تامین مالی از روش فروش سهم، این موضوع می‌بایست اطلاع‌رسانی گردد و جلسات متعددی تشکیل شود.
معایب نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام:
- هر چقدر میزان نسبت بدهی بالاتر باشد، شرکت ریسک سرمایه گذاری بالاتری را تجربه خواهد کرد و این اتفاق برای جذب سرمایه‌گذار نکته‌ی منفی محسوب می‌شود.
- بالا بودن نسبت بدهی، باعث می‌شود فرایند رشد شرکت با کندی انجام شود.
- بالا بودن نسبت بدهی، ممکن است به ورشکستگی مالی ختم شود.
- عدم پیشروی روند چرخه کسب و کار شرکت با آنچه پیش‌بینی می‌شد می‌تواند مشکلات عدم پراخت به موقع را با خود همراه داشته باشد.
- بالا بودن نسبت بدهی همواره به عنوان مانعی برای سرمایه‌گذاری‌های دیگر برای شرکت به شمار می‌رود.
نحوه محاسبه نسبت D/E در اکسل
نرم افزار اکسل یکی از نرم فزارهایی است که امکان الگوی ترازنامه را برای کاربران خود ارائه می‌دهد.
همچنین پاسخگوی بیشتر نیاز‌های اولیه حسابداران است و آن‌ها را در تنظیم صورت‌های مالی کمک می‌کند. با استفاده از اکسل و الگوهای ترازنامه‌ای آن، به طور خودکار می‌توانید نسبت‌های مالی شرکت و نیز نسبت‌های بدهی آن را بسنجید.
جهت محاسبه نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام می‌توانید پس از گذاشتن علامت مساوی، سلول بدهی کل را تقسیم بر سلول حقوق صاحبان سهام کنید. به تصویر زیر دقت کنید.
جمع‌بندی
محاسبه نسبت بدهی هر شرکت و صنعت فعال در بازار سرمایه می‌تواند درک درستی از وضعیت مالی شرکت را به تحلیلگران دهد. بسیاری از کسانی که بنیاد شرکت‌ها برای آن‌ها مهم تلقی می شود، از نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام به عنوان فاکتوری مهم برای سنجش وضعیت شرکت‌ها استفاده می‌کنند. نسبت بدهی می‌تواند مزایا و معایبی را به همراه داشته باشد که در این مقاله به طور کامل شرح داده شد.
