آشنایی با دنیای پر رمز و راز بورس، پیچیده و البته جذاب و شیرین است که در این میان هر گروه از سرمایه‌‌گذاران خبره از شیوه‌های متنوعی برای دست‌یابی به سیگنال‌های خرید و فروش استفاده می‌کنند. برخی از آن‌ها با تکیه بر تحلیل های فنی پیش می‌روند و برخی دیگر تحلیل فاندامنتال را راه درست می‌دانند اما در این میان قطعا کسانی موفق‌تر عمل خواهند که از هر دوی تحلیل‌ها به نحو احسن در کنار یکدیگر استفاده کنند.
نسبت p/s یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار‌های کاربردی در تحلیل بورس است که تحلیل گران بنیادی را بیشتر به چالش می‌کشاند؛ به همین دلیل در ادامه در صدد آمده‌ایم که هر آنچه لازم است درباره مفهوم p/s در بورس بدانید را در قالب کاربرد و مزایا خدمت شما همراهان ارجمند ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
نسبت p/s بورس چیست؟
در پاسخ به سوال p/s چیست باید بگوییم که متغیر P نشان دهنده قیمت سهم و متغیر S نشان‌دهنده فروش است که در مجموع نسبت قیمت به فروش را تعریف می‌کنند.
به طور طبیعی می‌توان گفت که سهمی که دارای فروش بیشتر باشد، قطعا در وضعیت بهتری در میان سرمایه گذاران قرار دهد؛ حال اگر این میزان فروش روند صعودی و البته ثابت خود را حفظ کند نشان دهنده رشد کافی و مناسب شرکت خواهد بود.
در مجموع اینگونه می‌توان مسئله را شرح داد که به هر اندازه در نسبت p/s فروش سهم در رده بالایی قرار بگیرد می‌تواند نویدی از یک سهم در قدرتمند در میان سهام داران باشد.
سرمایه گذارانی که بر حسب تحلیل‌های آماری اقدام به بررسی بازار سرمایه می‌کنند، از وضعیت نسبت P به S می‌توانند به آمار و ارقام خوبی از شرکت می‌رسند؛ آماری در حیطه شرکت‌هایی که در وضعیت سوددهی مناسب قرار ندارند و یا اینکه رشد سیکلی داشته اند.
ذکر این نکته حائز اهمیت است که نسبتp/s در کنار نسبت به P به E می‌تواند یک ابزار قوی برای ارزیابی وضعیت شرکت‌های سهام دار بورسی باشد؛ تنها کافیست قدرت تجزیه و تحلیل این نسبت‌ها را دریابید.
محاسبه P/S
توجه داشته باشید که نسبت P به S از دو بخش کلی تشکیل شده است؛ بخش اول مربوط به متغیر P به معنای قیمت سهم و بخش دوم مربوط به متغیر S به معنای میزان فروش سهم است.
حال شاید این سوال برای شما پیش بیاید که این مقادیر را باید از کجا به دست آوریم؟ در پاسخ باید گفت که منظور از قیمت سهم در واقع همان قیمت آخرین معامله سهم مورد نظر است و در مقابل نیز برای به دست آوردن متغیر فروش لازم است که میزان کل فروش سهم مورد نظر را به ریال به دست آورید و سپس مقدار به دست آمده را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کرد.
لازم به ذکر است که بر اساس تغییراتی که صورت گرفته، در چند ماه اخیر نسبت p/s در سایت TSETMC قرار گرفته و برای سرمایه گذاران قابل دسترس خواهد بود.
بنابراین نیازی به محاسبه دستی اعداد و ارقام وجود ندارد اما به هر حال به منظور آشنایی بیشتر در ادامه به دو روش مرسوم برای محاسبه نسبت P/S می‌پردازیم.
روش اول محاسبه P/S
این روش برای محاسبه نسبت مورد نظر در پنج مرحله قابل انجام خواهد بود.
در ابتدا به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران مراجعه کنید و پس از باز شدن صفحه، سهمی که قرار است نسبت مورد نظر را برای آن محاسبه کنید جست و جو نمایید تا اطلاعات آن در اختیار شما قرار بگیرد. حال در میان اطلاعات ثبت شده، قیمت سهم را بخوانید و یادداشت کنید.
برای هر نماد که در سایت مورد نظر جست و جو می‌شود، یک تابلو نمایش داده می‌شود که در کادر میانی آن تعداد سهام مشخص شده است؛ این تعداد سهام دومین متغیری است که شما به آن نیاز خواهید داشت.
پس از انجام مراحل یک و دو، در مرحله بعد به سایت کدال بروید و نماد سهم مورد نظر خود را جست و جو کنید تا اطلاعات لازم به نمایش در بیاید.
از گزارش تفسیری که در اختیار شما قرار می‌گیرد، میزان فروش ریالی و همچنین برآورد مالی، مهم تلقی می‌شود. برای این منظور در ابتدا کلید جست و جو را انتخاب کنید تا نتایجی به صورت جدول در صفحه به نمایش گذاشته شود، سپس با انتخاب گزارش به صفحه‌ای هدایت می‌شوید که در آن یک منوی کشویی قرار داده شده است.
در میان منوی پیش رو، می‌توانید گزینه خلاصه گزارش تفسیری را انتخاب کنید تا در نهایت همه اعداد و ارقامی را که برای محاسبه نسبت p/s نیاز دارید، به نمایش گذاشته شود.
در مرحله بعد دقت داشته باشید که ارزش بازار و میزان فروش به ترتیب با میلیارد ریال و میلیون ریال نمایش داده می‌شود که برای محاسبه ارزش بازار به تعداد سهام باید هر دو متغیر را بر یک مبنا تبدیل کرده و سپس اعداد موجود را بر تعداد سهام تقسیم کنید.
حال در گام پنجم به سراغ محاسبه نسبتp/s برویم؛ جایی‌که لازم است قیمت سهم بر میزان فروش تقسیم می‌شود که این مقدار به ازای هر سهم به دست می‌آید.
روش دوم محاسبه P/S
لازم به ذکر است که علاوه بر روش قبلی یک روش دیگر برای محاسبه نسبت p/s وجود دارد که تا حدودی نسبت به روش اول، ساده‌تر به دست می‌آید؛ حال آنکه نتایج هر دو روش نیز با هم برابر خواهد بود.
در این روش لازم است که در ابتدا ارزش بازار سهام در سایت بورس تهران استخراج گردد و سپس این مقدار بر مبنای میلیون ریال برده شود.
پس از استخراج این عدد در سایت بورس ایران، نتیجه را بر میزان فروش شرکت تقسیم کنید که نتیجه حاصل در این مرحله، همان نسبت P/S خواهد بود.
نکته‌ای که در این میان باید به آن توجه داشته باشید این است که عدد محاسبه شده برای نسبت قیمت به فروش در هر صنعت میزان متفاوتی به دست خواهد آمد اما در مجموع می‌توان گفت که این نسبت باید عددی بین ۱ و ۲ به دست آید.
در این صورت اگر نسبت محاسبه شده به زیر یک برسد می‌تواند مطلوب بودن سهم را برساند اما در حالتی که این میزان به یک برسد می‌توان نتیجه گرفت که سهم مورد نظر دارای فروشی برابر با ارزش بازار است.
فراموش نکنید که منظور از فروشی که در اینجا مطرح است، سود سهم نیست بلکه در محاسبات گفته شده لازم است که میزان فروش را منهای سود سهم در رابطه قرار دهیم.
نسبت قیمت به فروش (P/S) در تحلیل بنیادی
برای اینکه بتوانیم نسبت قیمت به فروش را در تحلیل بنیادی بررسی کنیم، مساله را با ذکر یک مثال شرح می‌دهیم. به طور مثال شما به عنوان یک کار آفرین اقدام به راه اندازی یک حرفه کرده‌اید و در این میان سرمایه‌ای در حدود ۲ میلیارد تومان را هزینه کرده‌اید.
در این حالت اگر میزان فروش سالانه شما همین ۲ میلیارد تومان باشد، یعنی اینکه شما در کسب و کار مورد نظر به صورت کاملا موفق عمل کرده‌اید؛ چرا که سرمایه اولیه خود را در همان یک سال اولیه راه‌اندازی کسب و کار، به دست آورده‌اید.
توجه داشته باشید که تنها در صورتی این کسب و کار را موفق اعلام می‌کنیم که حداقل فروش شرکت شما به میزان حداقل ارزش کسب و کاری که راه اندازی کرده اید، باشد.
برای بررسی نسبت قیمت به فروش در تحلیل بنیادی می‌بایست این نسبت را برای سهم‌های مختلف در صنعت مورد نظر به دست آورد؛ به این ترتیب تمامی مراحل گفته شده برای به محاسبه نسبت p/s برای هر سهم را به کار رفته تا در نهایت از نتایج به دست آمده به نتیجه مطلوبی در رابطه با ارزش سهام مختلف در یک صنعت و یا صنایع مختلف رسید.
در واقع با یک میانگین گیری از نسبت p/s در سهم‌های مختلف می‌توان یک نسبت را برای صنعت مورد نظر به دست آورد حال با مقایسه این نسبت با میانگین سهام خود یک سری اطلاعات مورد نیاز برای سهام داران به دست می‌آید.
مزایای استفاده از نسبت P/S
استفاده از نسبت P/S مزایای زیادی را برای سرمایه گذاران به دنبال دارد و همین موضوع خود دلیلی برای افزایش استفاده از این ابزار در بورس خواهد بود. از جمله مزایای استفاده از این نسبت می‌توان به نشان‌گر بودن میزان پیشرفت یک شرکت اشاره کرد؛ جایی‌که به هر اندازه نسبت p/s بزرگ‌تر باشد، حاشیه سود شرکت نیز بیشتر خواهد بود. همانطور که پیش از این گفتیم، نسبت محاسبه شده برای سهام در صنایع مختلف، متفاوت خواهد بود و به همین دلیل به راحتی می‌توانیم صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه کنیم.
به طور مثال در مقایسه صنایع خدماتی و صنایع تولیدی به واسطه نسبت P/S به این نتیجه می‌رسیم که به دلیل بیشتر بودن میزان نسبت ذکر شده در صنایع خدماتی در مقایسه با صنایع تولیدی، حاشیه سود در صنایع خدماتی نیز بالاتر خواهد بود.
دلیل این امر اینگونه توجیه می‌شود که از آنجایی که میزان هزینه‌های اضافی در صنایع خدماتی کمتر است، حاشیه سود در این صنایع افزایش پیدا می‌کند.
حال به سراغ دیگر مزیت محاسبه نسبت P/S برویم؛ جایی‌که محاسبه این نسبت موجبات افزایش دقت در بررسی و تجزیه و تحلیل داده‌های شرکت‌های مختلف را فراهم می‌کند.
دقت داشته باشید که چندین المان مختلف در محاسبه میزان سود یک شرکت دخالت دارند و این در حالیست که میزان فروش یک شرکت به حالت پایدار قرار دارد به طوریکه کمترین میزان دخالت در آن راه دارد.
بنابراین در یک نتیجه گیری کلی می‌توانیم بگوییم که محاسبه این نسبت برای سرمایه گذاران می‌تواند دلیلی برای افزایش دقت در مقایسه بین شرکت‌های بورسی باشد.
نسبت p/s منفی چیست؟
شرایطی را فرض کنید که EPS سهمی منفی باشد و نسبت p/s آن نزولی؛ این حالت نشان دهنده عبور سهم مورد نظر از حالت زیان به سود دهی خواهد بود.
p/s بالا خوبه یا پایین
معیار p/s، عدد 2 است. هر چه عدد p/s کمتر از یک باشد، سهم ارزنده‌تر است.
جمع‌بندی
یکی از مفاهیم پر کاربرد در تحلیل بنیادی، محاسبه نسبت p/s برای سهام مختلف است که در آن قیمت سهام به میزان فروش شرکت تقسیم می‌شود.
اطلاعات لازم برای محاسبه این نسبت در سایت کدال و همچنین تابلوی سهم به دست می‌آید که در نهایت با مقایسه میانگینی از نسبت‌های به دست آمده از صنایع مختلف می‌توان به اطلاعات مناسبی از شرکت‌های مختلف بورسی رسید.
لازم به ذکر است که در حالت نرمال میزان این نسبت عددی بین ۱ و ۲ عنوان شده است که نتیجه یک، نشان از برابری قیمت سهم با میزان فروش دارد.
